Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirüs grubuna ait bir virüsün neden olduğu viral bir hastalıktır. Hastalık, kene ısırmasından sonra ilk 24 saat içinde belirtiler göstermeye başlar. KKKA’nın özel bir antiviral tedavisi veya aşısı bulunmamaktadır.

KKKA, bulaşıcı bir enfeksiyondur ve yüksek ateş, kas ağrıları ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Hastalık, izolasyon gerektiren ciddi bir viral enfeksiyondur ve spesifik bir tedavisi yoktur.

(KKKA) Kırım Kongo Kanamalı Ateşi’nin Bulaşma Yolları

KKKA, çoğunlukla kene ısırması ile bulaşır. Hayvancılıkla uğraşan kişiler ve kırsal kesimlerde yaşayanlar yüksek risk altındadır. Virüs, enfekte keneler tarafından doğrudan bulaşabilir. Ancak bulaş yalnızca kene ısırmasıyla sınırlı değildir. Diğer bulaş yolları şunlardır:

  • Enfekte hayvanların (sığır, koyun, keçi gibi) kanı, eti veya vücut sıvıları ile temas
  • Virüsü taşıyan kişilerle, özellikle açık yara veya mukoza yoluyla doğrudan temas
  • Sağlık çalışanlarının, KKKA hastalarının vücut sıvılarına korunmasız şekilde maruz kalması
  • Laboratuvar ortamında kontamine materyallerle temas

KKKA’nın Görüldüğü Bölgeler ve Türkiye’deki Risk Alanları

Hastalık; Afrika, Balkanlar, Orta Doğu ve Asya’nın bazı bölgelerinde yaygındır. Türkiye’de ise kenelerin yaygın olduğu belirli bölgelerde risk yüksektir.

Türkiye’de yüksek riskli bölgeler şunlardır:

  • İç Anadolu Bölgesi (Yozgat, Sivas, Tokat)
  • Karadeniz Bölgesi’nin iç kesimleri (Amasya, Çorum, Gümüşhane)
  • Doğu Anadolu’nun bazı bölgeleri (Erzurum, Erzincan)

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Belirtileri Nelerdir?

Kene ısırmasından sonra genellikle ilk 24 saat içinde ateş başlar. Hastalık halsizlik, kas ağrılarıyla ilerler ve iç-dış kanamalar görülebilir. Belirtiler hastalığın evresine göre değişiklik gösterir:

  • Ani ve düşmeyen yüksek ateş
  • Şiddetli baş ağrısı (özellikle şakak bölgesinde)
  • Kas, eklem, bel ve sırt ağrıları
  • Yorgunluk ve kusma
  • İshal, bulantı, karın ağrısı, iştahsızlık
  • Gözlerde kızarıklık, ışığa karşı hassasiyet
  • Burun, diş eti ve cilt altı kanamaları (ileri evre)
  • Ciltte morarma, döküntüler, peteşiler
  • İdrarda kan (hematüri)
  • Kanlı kusma veya dışkılama
  • Nefes darlığı, tansiyon düşüklüğü ve şok (ileri evre)

KKKA’nın İleri Evre Belirtileri

  • Burun ve diş etinde kanama
  • Deri yüzeyinde morluklar, göz içi kanamalar
  • İdrarda kan görülmesi
  • Kanlı kusma, dışkıda siyahlık
  • Mide kanamaları
  • Tansiyon düşmesi ve şok belirtileri
  • Nefes alıp vermede zorluk
  • Uzun süreli organ hasarı

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Tanısı Nasıl Konur?

KKKA belirtileri, diğer ateşli hastalıklarla benzerlik gösterdiği için tanı zordur. Hastanın öyküsü (kırsal kesimde bulunma, meslek vb.) büyük önem taşır. Kesin tanı laboratuvar testleri ile konur. Bu testler şunlardır:

  • PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu): Virüsün genetik materyalini tespit eder; erken evrede en güvenilir yöntemdir.
  • ELISA: Hastanın kanında KKKA’ya karşı gelişen IgM ve IgG antikorlarını belirler.
  • Viral kültür: Yalnızca yüksek güvenlikli laboratuvarlarda yapılır; virüsün izole edilmesini sağlar.
  • İmmünfloresan yöntemler: Virüs antijenlerinin dokuda gösterilmesini sağlar.

Tanı İçin Alınan Örnekler

  • Kan örnekleri (PCR ve serolojik testler için)
  • Serum örnekleri (antikor ölçümleri için)
  • Plazma örnekleri (koagülasyon testleri için)
  • Doku örnekleri (otopsi ve epidemiyolojik analizler için)

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Tedavi Süreci

KKKA’nın bilinen bir aşısı yoktur. Erken tanı ve uygun destek tedavisi hayati önem taşır. Tedavi tamamen destekleyicidir:

  • Damar yoluyla sıvı desteği
  • Organ fonksiyonlarının korunması, mineral dengesi sağlanması
  • Bağışıklık sisteminin desteklenmesi
  • Kan sulandırıcı olmayan ateş düşürücülerin kullanılması
  • Kanamaların kontrolü için kan nakli gerekebilir

Hastanede Bakım ve İzolasyon

  • Hasta izole edilir.
  • Sağlık çalışanları koruyucu ekipman kullanmalıdır.
  • Hasta ile temas eden kişiler takip altında tutulur.
  • Ağır vakalarda yoğun bakım gerekebilir.

Kene Isırığından Korunma Yöntemleri

  • Kırsal alanlarda vücudu tamamen örten kıyafetler giyilmeli.
  • Açık renkli kıyafetler tercih edilmeli, kenenin fark edilmesi kolaylaştırılmalı.
  • Uzun kollu gömlekler giyilmeli.
  • Kene kovucu spreyler cilde ve giysilere uygulanmalı.
  • Dışarıdan dönüldüğünde vücut dikkatlice kontrol edilmeli.
  • Kene bulunduğunda elle çıkarılmamalı; pense benzeri bir aletle, bastırmadan ve çevirmeden çıkarılmalı.
  • Kene çıkarıldıktan sonra en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve kişi en az 10 gün semptomlar açısından izlenmelidir.

Bize Ulaşın: