HLA B27 Nedir? HLA B27 Testi Ne Anlama Gelir?

HLA B27 testi, vücudunuzdaki bazı romatizmal hastalıkların nedenini anlamaya yardımcı olur. Ne olduğunu öğrenmek için yazımıza göz atın!

HLA B27 (İnsan Lökosit Antijeni B27), bağışıklık sistemi hücrelerinin yüzeyinde yer alan özel bir proteindir. Bu protein, bağışıklık sisteminin vücuda giren yabancı mikroorganizmaları tanıyıp onlara saldırmasını sağlar. Bazı durumlarda ise bu sistem tam tersi çalışır ve vücudun kendi sağlıklı dokularına karşı savaş açmasına neden olur. Bu tür sonuçlar çeşitli otoimmün hastalıkların habercisi olur.

HLA B27

HLA B27’nin varlığı, özellikle ankilozan spondilit, reaktif artrit, psoriatik artrit ve bazı iltihaplı bağırsak hastalıkları gibi romatizmal hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Bu nedenle, HLA B27 testi, bu hastalıkların teşhis sürecinde önemli bir araç haline gelmiştir.

HLA B27 Testi Nedir?

HLA B27 testi, kişinin kanında bu antijenin olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılır. Bu test, genetik bir belirteçtir ve yalnızca laboratuvar ortamında yapılan kan analizi ile sonuçlanır. Test sonucu pozitif veya negatif olarak değerlendirilir. Ancak testin pozitif çıkması, mutlaka bir hastalığınız olduğu anlamına gelmez. Bu sonuç, genetik yatkınlık taşıdığınızı ve bazı hastalıklara karşı daha duyarlı olduğunuzu gösterir.

HLA B27 Antijeninin Görevi Nedir?

Bağışıklık sistemi, vücudu koruyan savunma mekanizmalarının temelidir. HLA B27 antijeni, hücre yüzeyinde yer alarak vücudun kendi hücrelerini tanımasına ve dış tehditlere karşı uygun yanıt vermesine yardımcı olur. Ancak bu mekanizma bazı kişilerde anormal işler; bağışıklık sistemi sağlıklı dokulara saldırarak otoimmün hastalıklara yol açabilir.

HLA B27 bu süreçte, özellikle eklemler, omurga ve göz gibi organlarda iltihaplı romatizma tablosuna neden olabilecek bağışıklık tepkilerini etkileyebilir.

HLA B27 ile İlişkili Hastalıklar Nelerdir?

HLA B27 antijenine sahip bireylerde, bazı otoimmün hastalıkların gelişme riski belirgin şekilde artar. Bu hastalıkların başlıcaları şunlardır:

  • Ankilozan Spondilit: Omurgada ve kalçada sertleşme ve ağrı ile seyreden kronik bir romatizmal hastalıktır. HLA B27 pozitif olan bireylerde çok daha sık görülür.
  • Reaktif Artrit: Enfeksiyonlardan sonra gelişen iltihaplı eklem rahatsızlığıdır.
  • Psoriatik Artrit: Sedef hastalığı olan kişilerde görülen eklem iltihabıdır.
  • İltihaplı Bağırsak Hastalıkları (Crohn, Ülseratif Kolit): HLA B27 bu hastalıklarla ilişkili artrit gelişiminde rol oynayabilir.
  • Anterior Üveit: Gözün ön kısmında iltihaplanma ile kendini gösteren, ağrı ve görme bozukluğuna yol açan bir durumdur.

Not: HLA B27 pozitifliği bu hastalıkların mutlaka gelişeceği anlamına gelmez. Sadece risk artışına işaret eder.

HLA B27 Testi Kimler İçin Uygundur?

HLA B27 testi genellikle aşağıdaki durumları yaşayan kişilerde istenir:

  • Uzun süredir devam eden bel ve sırt ağrısı
  • Sabahları ortaya çıkan eklem sertliği
  • Kalça ve göğüs ağrısı ile birlikte hareket kısıtlılığı
  • Gözde ani ve şiddetli ağrı, kızarıklık
  • Ailede ankilozan spondilit veya diğer romatizmal hastalıklar bulunması

Bu belirtileri yaşayan bireylerde, HLA B27 testi tanı sürecini yönlendirmek açısından oldukça değerlidir.

HLA B27 Testi Nasıl Yapılır?

Test, oldukça basit bir işlemle gerçekleştirilir. Herhangi bir kol damarından alınan kan örneği, özel laboratuvarlarda genetik analiz sürecine tabi tutulur. Sonuçlar genellikle birkaç gün içinde çıkar ve “pozitif” ya da “negatif” şeklinde rapor edilir.

HLA B27 Pozitifliği Ne Anlama Gelir?

Testin pozitif çıkması, HLA B27 antijenine sahip olduğunuzu gösterir. Bu durum aşağıdakileri ifade eder:

  • Otoimmün romatizmal hastalıklara karşı genetik yatkınlığınız olabilir.
  • Ankilozan spondilit gibi hastalıkların gelişme riski artmış olabilir.
  • Klinik belirtilerle birleştiğinde erken tanı şansı sağlar.

Ancak testin pozitif çıkması teşhis anlamına gelmez. Hastalık tanısı için fizik muayene, görüntüleme (MR, röntgen) ve diğer laboratuvar testleri ile birlikte değerlendirme yapılmalıdır.

HLA B27 Negatifliği Ne Anlama Gelir?

Test sonucu negatif ise, HLA B27 antijeninizin bulunmadığı anlamına gelir. Ancak bu durum, romatizmal hastalıkların tamamıyla dışlandığı anlamına da gelmez. Örneğin, ankilozan spondilit vakalarının bir kısmı HLA B27 negatif bireylerde de gelişebilir. Bu nedenle klinik bulgular hâlâ önemlidir.

HLA B27 Testinin Avantajları ve Sınırlamaları

Avantajlar:

  • Otoimmün hastalıklar için erken uyarı sağlar.
  • Genetik yatkınlığı belirleyerek tedavi stratejisini yönlendirir.
  • Aile öyküsü olan bireylerde tarama testi olarak kullanılabilir.

Sınırlamalar:

  • Pozitif sonuç tek başına hastalık kanıtı değildir.
  • Negatif sonuç hastalığı %100 dışlamaz.
  • Yalnızca uzman hekimin yorumuyla anlam kazanır.

HLA B27 Pozitifliği Olan Kişiler Ne Yapmalı?

HLA B27 pozitifliği saptanan bireylerin aşağıdaki adımları izlemeleri önerilir:

  • Romatoloji uzmanına başvurma
  • Gerekli fizik muayene ve görüntüleme testlerinin yapılması
  • Düzenli aralıklarla takip edilmesi
  • Egzersiz ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları geliştirme
  • İlaç tedavisi gerekiyorsa hekimin önerisine göre hareket etme

HLA B27 ve Sağlıklı Yaşam

Genetik yatkınlık tek başına hastalık gelişimi için yeterli değildir. Bu nedenle aşağıdaki yaşam tarzı önerileriyle risk yönetilebilir:

  • Düzenli fiziksel aktivite (özellikle omurga esnetme egzersizleri)
  • Sigara kullanmamak
  • Dengeli ve anti-inflamatuar beslenme
  • Stres yönetimi
  • Düzenli doktor kontrolü

HLA B27 ile İlişkili Hastalıklarda Tedavi Yöntemleri

HLA B27 ile ilişkili hastalıkların tedavisinde multidisipliner yaklaşım gereklidir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alır:

  • Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ)
  • Biyolojik ajanlar (anti-TNF, IL-17 inhibitörleri)
  • Fizik tedavi ve rehabilitasyon
  • Düzenli egzersiz programları
  • Göz tutulumu varsa göz doktoru takibi

HLA B27 Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1. HLA B27 pozitif çıkarsa ne anlama gelir?

HLA B27 pozitifliği, bazı romatizmal hastalıklara genetik yatkınlığınız olduğunu gösterebilir. En sık ilişkilendirilen hastalık ankilozan spondilit’tir. Ancak pozitif olmak mutlaka hasta olduğunuz anlamına gelmez.

2. Hangi hastalıklar HLA B27 ile ilişkilidir?

HLA B27 ile en sık ilişkilendirilen hastalıklar şunlardır:

  • Ankilozan spondilit
  • Reaktif artrit
  • Psöriyatik artrit
  • Enteropatik artrit (Crohn, ülseratif kolit kaynaklı)
  • Akut anterior üveit (göz iltihabı)

3. HLA B27 negatif olmak ne anlama gelir?

Negatif sonuç, genetik olarak bu hastalıklara yatkınlığınızın düşük olduğunu gösterebilir. Ancak HLA B27 negatif olan kişilerde de bu hastalıklar nadiren görülebilir.

4. HLA B27 testi nasıl yapılır?

HLA B27 testi, bir kan örneği alınarak yapılır. Laboratuvarda genetik inceleme yoluyla HLA-B27 antijeninin varlığı saptanır.

5. HLA B27 testi için aç olmak gerekir mi?

Hayır, HLA B27 testi için aç olmanıza gerek yoktur. Günün herhangi bir saatinde kan verilebilir.

6. Test sonucu ne kadar sürede çıkar?

Sonuçlar genellikle 3 ila 7 gün içinde çıkar, laboratuvara ve test yoğunluğuna bağlı olarak süre değişebilir.

7. HLA B27 hastalık mıdır?

Hayır. HLA B27 bir hastalık değil, bağışıklık sistemi hücrelerinde bulunan bir genetik işarettir. Ancak bazı hastalıklara yatkınlık göstergesi olabilir.

8. HLA B27 taşıyıcılığı kalıtsal mıdır?

Evet, HLA B27 genetik bir özelliktir ve ebeveynlerden çocuğa geçebilir. Aile öyküsü olan bireylerde bu test daha sık istenir.

9. HLA B27 pozitifliği mutlaka hastalık gelişeceği anlamına mı gelir?

Hayır. Pozitif olan herkes hastalanmaz. Örneğin toplumda HLA B27 pozitif olanların %5-10’unda ankilozan spondilit gelişebilir.

10. HLA B27 testi tanı koymak için yeterli midir?

Hayır. Tek başına bu test tanı için yeterli değildir. Klinik bulgular, diğer laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri ile birlikte değerlendirilmelidir.

11. Hangi durumlarda doktor HLA B27 testi ister?
Aşağıdaki belirtiler varsa doktor bu testi isteyebilir:

  • Kalça veya belde sabahları artan ağrı ve tutukluk
  • Gözde sık iltihaplanma
  • Eklemlerde şişlik ve ağrı
  • İltihabi bağırsak hastalığı öyküsü
  • Ailede romatizmal hastalık geçmişi

12. HLA B27 testi hangi bölüme başvurarak yapılır?

Test genellikle romatoloji, iç hastalıkları veya göz hastalıkları (üveit şüphesi varsa) bölümlerine başvurularak yapılabilir.

Bize Ulaşın: